Informacja prawna – projekt nowelizacji m.in. ustawy o ZFŚS

Informujemy, że w dniu 28 sierpnia 2019 roku Prezes Rady Ministrów przedstawił Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019, ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy o Karcie Dużej Rodziny. 

Obecnie losy wspomnianego projektu nie są pewne, lecz zawiera on istotne zmiany w zakresie funkcjonowania Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych (dalej: ZFŚS). Planowana nowelizacja dotyczy zmiany treści art. 5h ustawy o ZFŚS, określającego sposób ustalania przeciętnego wynagrodzenia miesięczne na potrzeby ustalenia wysokości odpisu podstawowego w roku 2019. Aktualnie planowany do zmiany przepis przewiduje stałą wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, określając je na potrzeby ustawy w wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2013 roku ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Tym samym obecnie odpis podstawowy w roku 2019 wynosił na jednego pracownika 1229,30 zł, który to zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 2 Ustawy został obecnie odprowadzony w wysokości co najmniej 75%, a pozostała cześć powinna zostać dopłacona nie później niż do dnia 30 września.

Po zmianach dotychczasowe wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2013 r. będzie właściwą wysokością ustalania odpisu podstawowego za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 lipca 2019 roku, natomiast za okres od 1 sierpnia 2019 roku do końca roku na potrzeby ustalania odpisu podstawowego ustawodawca zastrzeże wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2014 roku. Potencjalnie oznacza to, że w bieżącym roku mimo już ustalonych preliminarzy wydatków na ZFŚS koszt socjalny może wzrosnąć nawet o 3,4 proc.

Realny wzrost kosztów socjalnych na bazie obecnego brzmienia projektu nie jest realnie możliwy do ustalenia ze względu na fakt, że Ustawodawca nie zastrzegł sposobu obliczania wysokości niezbędnego wyrównania. Tym samym, mimo że w roku 2019 wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika powinna wynosić odpowiednio:

  • 1229,3 zł – od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r.,
  • 1271,2 zł – od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r,

to sposób wyliczenia ostatecznej wysokości odpisu podstawowego należnego za jednego pracownika w danym roku nie została jednoznacznie zastrzeżona.

Autor przewidział natomiast, że najprawdopodobniej procesu legislacyjnego nie uda się zakończyć przed końcem września. Z tego powodu obowiązek wyrównania powiększonego odpisu podstawowego zastrzegł w terminie do dnia 31 października 2019 roku.

W związku z przedstawionym planem nowelizacji ustawy o ZFŚS pracodawcy powinni zweryfikować wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy, w szczególności układy zbiorowe i regulaminy wynagradzania. Potrzeba ta wynika z niezmienionej dotychczas swobody układowej wynikającej z art. 4 ustawy, zgodnie z którą pracodawca co do zasady w uzgodnieniu z Zakładowymi Organizacjami Związkowymi może ustalić w dowolnej wysokości lub nawet zdecydować o nietworzeniu ZFŚS. Oznacza to, że w zależności od postanowień zakładowych źródeł prawa pracy części pracodawców planowane zmiany mogą wcale nie dotknąć pracodawcy, którzy natomiast nie zastrzegli szczególnych zasad ustalania wysokości odpisu lub odsyłają w tym zakresie do ustawy o ZFŚS, muszą przygotować się na realny wzrost kosztów jeszcze w 2019 roku. Pracodawcy Ci mogą również do dania wejścia w życie planowanej nowelizacji podjąć działania zmierzające do zmiany zasad ustalania odpisu podstawowego poprzez np. zamrożenie dotychczasowej wysokości odpisu podstawowego jako kwoty sztywnej na dany rok bez odsyłania do odpowiednich przepisów ustawy.

Zasadnym jest również ustalenie stałych kwot odpisu na kolejne lata z pominięciem regulacji ustawowych, które od 2017 roku nieustanie prowadzą do wzrostu kosztów świadczeń socjalnych.

INFORMACJA PRAWNA PDF