Informacja prawna: Obowiązek wykonania zaległych pracowniczych badań lekarskich do 28 grudnia 2023
Skutki odwołania stanu zagrożenia epidemicznego Przypominamy, że Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego z dnia 14 czerwca 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1118) odwołany został na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Oznacza to, że pracodawcy są zobowiązani do wystawienia stosownych skierowań, a pracownicy do wykonania okresowych badań, których termin uległ pierwotnie zawieszeniu na czas stanu zagrożenia epidemicznego. Zgodnie jednak z treścią art. 12 a ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków w zakresie wykonywania badań okresowych i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu. Powyższe w praktyce oznacza, że termin na wykonanie zawieszonych okresowych badań lekarskich upływa w dniu 28 grudnia 2023 roku.
Konsekwencje braku aktualnego orzeczenia lekarskiego Pracodawcy muszą pamiętać, że jeżeli dany pracownik nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań medycznych do wykonywania pracy, to nie ma możliwości dopuszczenia go do pracy. Jeżeli natomiast pomimo tego pracodawca dopuszcza do pracy pracownika bez aktualnych badań lekarskich to narusza on przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy też wskazać, że wskazany powyżej wymóg dotyczy wyłącznie badań lekarskich, które zostały zawieszone na czas stanu zagrożenia epidemicznego. W konsekwencji terminy te nie dotyczą badań lekarskich wykonywanych na bieżąco, których ważność upłynie zgodnie z terminem wskazanym w orzeczeniu wydanym przez lekarza medycyny pracy.
Przepisy karne Wobec pracodawcy naruszającego powyższy obowiązek może zostać w takiej sytuacji zastosowana sankcja przewidziana w art. 283 § 1 kodeksu pracy, zgodnie z którym: „Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.”
Rekomendacja W związku z bliskim terminem wejścia w życie wskazanego obowiązku, to jest dniem 28 grudnia 2023 roku w pierwszej kolejności pracodawcy powinni sprawdzić stan u siebie i upewnić się, że wszyscy pracownicy posiadają aktualne badania lekarskie. Jeśli natomiast nie posiadają takich badań, to należy podjąć niezwłoczne działania w celu wystawienia stosownych skierowań i umożliwienia pracownikom wykonania niezbędnych badań lekarskich, co pozwoli na uniknięcie negatywnych dla pracodawców konsekwencji. Działanie bez zbędnej zwłoki jest przy tym o tyle istotne, iż w ostatnim okresie biegu wspomnianego terminu wykonanie przez pracowników badań lekarskich może być znacznie utrudnione z przyczyn praktycznych. Spodziewać należy się wtedy zwiększonej liczby pracowników wykonujących badania w tym samym czasie, co skutkować może odsuniętymi w czasie terminami wykonania tych badań, a w skrajnych przypadkach również negatywnym wpływem na organizację pracy przyjętą u danego pracodawcy. Mamy nadzieję, że niniejsza informacja była przydatna dla Państwa. W razie pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt.