W chwili obecnej trwają wzmożone prace nad wdrożeniem do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, której termin wdrożenia upłynął w dniu
17 grudnia 2021 r., a w stosunku do podmiotów prawnych w sektorze prywatnym zatrudniających od 50 do 249 pracowników, państwa członkowskie powinny wprowadzić przepisy niezbędne do wypełnienia obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń do dnia 17 grudnia 2023 r.

Ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa procedowana była już przez Sejm poprzedniej kadencji i informowaliśmy już państwa o zmianach w projekcie ustawy.

Obecnie procedowany projekt, który został przedłożony w dniu 12 stycznia 2024 roku do Stałego Komitetu Rady Ministrów, zakłada parę kluczowych zmian:

1. zastąpienie Państwowej Inspekcji Pracy, mającej pełnić rolę organu przyjmującego zgłoszenia zewnętrzne oraz udzielającego zgłaszającym wsparcia – Rzecznikiem Praw Obywatelskich;
2. usunięcie w projektowanym art. 6 zastrzeżenia, iż zgłaszający podlega ochronie określonej w ustawie pod warunkiem, iż będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego informacja dotyczy interesu publicznego;
3. usunięcia propozycji przepisu, zgodnie z którym zgłoszenia przestępstwa dokonuje się Policji, natomiast w zakresie określonych w projekcie naruszeń zgłoszenia można dokonać także do prokuratury;
4. wprowadzenia możliwości (w miejsce obowiązku) wydawania zgłaszającemu, przez organ publiczny właściwy do podjęcia działań następczych, zaświadczenia o podleganiu ochronie przewidzianej w ustawie.
5. modyfikacji terminu wejścia w życie projektowanej ustawy – proponuje się, aby ustawa weszła w życie po upływie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia, natomiast realizacja obowiązku utworzenia wewnętrznych i zewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń ma nastąpić w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy.

Do projektu w dniu 17 stycznia 2024 roku zostały zgłoszone uwagi ze strony: Ministra ds. Unii Europejskiej, Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministra Sprawiedliwości, Ministra Spraw Zagranicznych, Ministra Obrony Narodowej, Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz organizacji społecznych.

Analiza uwag zgłaszanych do projektu, a przy tym ich zakres i mnogość, prowadzi do wniosku, że w procesie legislacyjnym projekt ulegnie jeszcze licznym modyfikacjom.

WERSJA PDF