Projekt ustawy o pracowniczych planach kapitałowych
W dniu 15 lutego 2018 roku został opublikowany projekt ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). Kancelaria Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy Sp. k., jako wiodący podmiot specjalizujący się w tematyce dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego, przedstawia poniżej krótkie omówienie głównych zasad tego projektu, co powinno dać Państwu pogląd na sprawę oraz pozwolić odpowiednio przygotować się do tego wyzwania. Projekt ustawy w wersji z dnia 15 lutego 2018 przedstawimy w załączeniu do niniejszego wprowadzenia.
POBIERZ PROJEKT USTAWY O PRACOWNICZYCH PLANACH KAPITAŁOWYCH WRAZ Z KOMENTARZEM
Wprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych
PPK zostaną wprowadzone jako obligatoryjny element pakietu świadczeń oferowanych przez wszystkie podmioty zatrudniające. Docelowo bez względu na ich wielkość liczoną liczbą osób zatrudnionych. PPK będą oparte na konstrukcji umów o wnoszenie składek uczestników do funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez podmioty komercyjne (towarzystwa funduszy inwestycyjnych), dopuszczone do oferowania produktu PPK na tzw. portalu emerytalnym. PPK będą to plany typu DC (defined contribution), gdzie zobowiązaniem pracodawcy będą odprowadzane składki.
Obligatoryjność utworzenia, możliwość wystąpienia
W założeniu PPK mają stać się rozwiązaniem powszechnym. Dlatego też planowana jest konstrukcja obligatoryjnego tworzenia PPK przez poszczególne podmioty w terminach uzależnionych od wielkości podmiotu określanego liczbą pracowników oraz automatyczne zapisanie do PPK wszystkich osób zatrudnionych w danym podmiocie w wieku do lat 55 (osoby starsze będą zapisywane na ich wniosek). Uczestnik będzie miał możliwość zrezygnowania z uczestnictwa w PPK (opting-out) z zastrzeżeniem automatycznego ponownego zapisu (dokonywanego automatycznie co dwa lata począwszy od dnia
1 kwietnia 2020 roku).
Składki i do PPK
Składki podstawowe do PPK będą obligatoryjnie opłacać tak pracodawcy w wysokości 1,5% wynagrodzenia uczestnika, jak też osoby zatrudnione (podstawowa grupa to pracownicy) w wysokości 2,0% wynagrodzenia. Możliwe będzie również opłacanie nieobligatoryjnych składek dodatkowych przez podmioty zatrudniające (do 2,5% wynagrodzenia) oraz same osoby zatrudnione (do 2% wynagrodzenia). Wysokość składki dodatkowej pracodawcy może być uzależniona od stażu pracy w firmie.
Zachęty finansowe ze strony Państwa
Celem zachęcenia do uczestnictwa w PPK zostanie wdrożony system zachęt finansowych ze strony Państwa, mających na celu wzmocnienie skłonności do oszczędzania. Do dnia 31 grudnia 2020 roku będzie to kwotowa zachęta powitalna w wysokości 250 zł, którą uczestnik otrzyma jednorazowo. Przewiduje się również system zachęt do dłuższego pozostania w PPK i aktywnego oszczędzania przez uczestnika w postaci tzw. dopłat rocznych w kwocie 240 zł. Zachęty te mają być finansowane ze środków Funduszu Pracy.
Koszty zarządzania PPK
Koszty zarządzania PPK będą ustawowo ograniczone. Zakłada się limitowanie kosztów zarządzania PPK na zbliżonym poziomie oraz zasadach porównywalnych z obecnymi rozwiązaniami stosowanymi w przypadku Otwartych Funduszy Emerytalnych, to jest maksymalnie w wysokości 0,6% wartości aktywów netto. Projekt zakłada rozbicie opłaty za zarządzanie na wynagrodzenie stałe (0,5%) oraz uzależnione od wyników (0,1%). Pozostałe koszty obciążające uczestników PPK mają być ściśle regulowane.
Zasady inwestycji
PPK mają mieć charakter długoterminowy, a towarzystwo funduszy inwestycyjnych oferujące produkt PPK będzie musiało zapewnić możliwość lokowania środków gromadzonych w ramach PPK w co najmniej czterech funduszach inwestycyjnych, stosujących odmienne zasady polityki inwestycyjnej, które dostosowują się wraz z upływem czasu do profilu uczestników, tzw. fundusze zdefiniowanej daty. Każdy uczestnik będzie automatycznie przypisywany do danego funduszu w oparciu o jego datę urodzenia. Uczestnik będzie mógł zmienić fundusz.
Wypłata środków z PPK
Wypłata środków z PPK będzie ograniczona wyłącznie do przypadków określonych w przepisach. Zasadą będzie wypłata po osiągnięciu przez uczestnika powszechnego wieku emerytalnego lub nabyciu uprawnień emerytalnych, gdzie 25% będzie wypłaconych jednorazowo, a pozostałe 75% będzie wypłacane co do zasady w 120 ratach miesięcznych. Przewidywane są również inne opcje wypłaty, takie jak świadczenie małżeńskie, wypłata do 100% środków na własne cele mieszkaniowe oraz wypłata 25% środków w przypadku poważnego zachorowania uczestnika lub dziecka uczestnika. Możliwe będzie również przenoszenie środków w ramach systemu PPK w postaci dokonywania tzw. wypłat transferowych.
Rola reprezentacji pracowników (związków zawodowych)
Zgodnie z projektem PPK będą obligatoryjnym świadczeniem finansowanym przez pracodawcę oraz pracowników bez stanowiącego udziału reprezentacji pracowników. Dla trybu powstania oraz warunków PPK co do zasady nie będzie miało znaczenia, czy w danym podmiocie działają związki zawodowe lub inna emanacja reprezentacji pracowników.
Nowe obowiązki ciążące na pracodawcach
W związku z wprowadzeniem PPK na pracodawców zostaną nałożone nowe obowiązki administracyjne oraz komunikacyjne, przykładowo będą to następujące obowiązki:
- terminowego i prawidłowego naliczenia oraz przekazania składek PPK do właściwego podmiotu zarządzającego;
- opiekowania się dokumentacją PPK (zawarcie i archiwizowanie umów);
- pilnowania terminu ponownego zapisania uczestnika do PPK;
- obowiązek terminowego przekazywania informacji związanych z PPK.
Nadzór nad PPK
Nadzór nad PPK będzie prowadzony przede wszystkim przez Komisję Nadzoru Finansowego, do której raportować będą musiały podmioty zarządzające PPK. Ponadto określone uprawnienia nadzorcze zostaną przyznane Polskiemu Funduszowi Rozwoju oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
Termin wdrożenia PPK
Obowiązek tworzenia PPK zostanie rozłożony w czasie i uzależniony od liczby zatrudnionych w danym podmiocie. Największe podmioty, zatrudniające od 250 osób, będą zobowiązane tworzyć PPK już od 1 stycznia 2019 roku, a później ten obowiązek obejmie podmioty zatrudniające mniejszą liczbę osób. Docelowo od 1 lipca 2020 roku należy się też spodziewać rozszerzenia PPK na wszystkie podmioty zatrudniające oraz objęcia systemem PPK także pracodawców sektora finansów publicznych.
Częściowe zwolnienie z obowiązku prowadzenia PPK
Głównym wyłączeniem z obowiązku tworzenia PPK będzie prowadzenie przez pracodawcę Pracowniczego Programu Emerytalnego, zgodnego z ustawą o pracowniczych programach emerytalnych i to pod warunkiem, że składka podstawowa opłacana przez pracodawcę w ramach tego PPE będzie wynosiła co najmniej 3,5%. Będą też istniały ograniczone możliwości zwolnienia się z obowiązku tworzenia i prowadzenia PPK przez tzw. mikroprzedsiębiorców, to jest podmioty zatrudniające do 10 osób.
Brak zwolnienia z obowiązku tworzenia PPK
Nie będą zwalniały z obowiązku tworzenia oraz prowadzenia PPK wszelkie obecnie funkcjonujące na rynku rozwiązania hybrydowe, np. Emerytalne Plany Oszczędnościowe, Plany Systematycznego Oszczędzania, Plany Pracowniczego Oszczędzania, Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe, bez względu na formę oraz fakt zwolnienia składek wpłacanych do tych form z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Dalsze działania oraz rekomendacja
Powyżej omówiono jedynie niektóre aspekty projektu ustawy o PPK, który przekazujemy w załączeniu. Rekomendacją Kancelarii jest obecnie przygotowanie się przez pracodawcę do wejścia w życie ustawy o PPK, co powinno nastąpić w połowie 2018 roku. Kancelaria pozostaje do dyspozycji w pomocy w powyższym zakresie.
POBIERZ PROJEKT USTAWY O PRACOWNICZYCH PLANACH KAPITAŁOWYCH WRAZ Z KOMENTARZEM