Kiedy rada gminy może odmówić zgody na rozwiązanie umowy o pracę z radnym?

Elżbieta Smirnow, radczyni prawna

Osoba, która została wybrana na radnego gminy, powiatu i pozostająca jednocześnie w stosunku pracy podlega szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy. Ochrona ta polega na tym, że rozwiązanie umowy o pracę z członkiem rady gminy przez pracodawcę – niezależnie od trybu i przyczyn (tj. czy za okresem wypowiedzenia czy w trybie art. 52 kp – tzw. dyscyplinarka) wymaga uzyskania uprzedniej zgody rady gminy/powiatu.

Rada gminy/powiatu może odmówić zwolnienia pracownika będącego radnym. Jednakże należy stwierdzić, że możliwości odmowy są ograniczone. Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym jedynie w sytuacji, gdy podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. Oznacza to, że rada gminy ma obowiązek udzielić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym we wszystkich innych przypadkach. Wyrok Sądu Administracyjnego w Gdańsku (Wyrok z dnia 3 grudnia 2021 r., sygn. akt III OSK 4443/21) potwierdza, że rada gminy nie może odmówić zgody na zwolnienie radnego-pracownika, jeśli zwolnienie nie jest związane z wykonywaniem przez niego mandatu. Sąd podkreślił również, że radny nie jest pracownikiem uprzywilejowanym. Warto zauważyć, że podobne regulacje obowiązują w przypadku m.in. radnych powiatu. Powyższe potwierdzają również sądy pracy – Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 1 kwietnia 2011 r. II PK 249/10:

„W sytuacji gdy przedstawione przez pracodawcę przyczyny rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem będącym radnym nie dotyczą sfery wykonywania mandatu radnego powiatu, rada powinna udzielić zgody na rozwiązanie umowy o pracę, bowiem jej kompetencja nie oznacza uprawnienia do odmowy zgody w każdej sytuacji. Uchwała rady może opierać się wprawdzie tylko na okolicznościach wskazanych przez pracodawcę, które podlegają jej ocenie, ale ochrona stosunku pracy radnego, oparta na innych przesłankach niż wskazane w przepisach o ustroju jednostek samorządu terytorialnego, wykracza poza cel tego przepisu i stanowi nadużycie kompetencji rady powiatu.”

Podsumowując, rada gminy/powiatu ma ograniczone możliwości odmowy zwolnienia pracownika będącego radnym. Może to zrobić wyłącznie w sytuacji, gdy podstawą rozwiązania stosunku pracy są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu radnego. W pozostałych przypadkach, np. z uwagi na niewywiązywanie się przez pracownika z obowiązków pracowniczych, niskie wyniki pracy, niespełnienie oczekiwań pracodawcy – rada gminy powinna wyrazić zgodę na rozwiązanie stosunku pracy.