Co nowego w prawie pracy – NEWSLETTER – WRZESIEŃ 2024
CO NOWEGO
W PRAWIE PRACY
NEWSLETTER
WRZESIEŃ 2024
Zapraszamy do lektury wrześniowego wydania Newslettera – CO NOWEGO W PRAWIE PRACY – gdzie przedstawiamy w pigułce podsumowanie najważniejszych informacji dla pracodawców i pracowników o zmianach i nowościach w prawie.
1. Do Sejmu wpłynął projekt ustawy wprowadzającej ochronę przed naruszaniem dóbr osobistych w Internecie
MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny
2. Projekt zmian dot. zasad zatrudniania cudzoziemców od 1 stycznia 2025 roku
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
3. „Aktywny rodzic” wchodzi w życie od 1 października 2024
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
4. Nowe rozporządzenie w sprawie płacy minimalnej
ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska
1. Do Sejmu wpłynął projekt ustawy wprowadzającej ochronę przed naruszaniem dóbr osobistych w Internecie
MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny
Do Sejmu w dniu 30 sierpnia 2024 roku wpłynął projekt ustawy nowelizującej Kodeks postępowania cywilnego, opracowany przez Klub Parlamentarny Polska 2050 – Trzecia Droga.
Ustawa ma być realnym wsparciem w zwalczaniu cyberprzestępczości i narzędziem do walki z hejtem w Internecie. Głównym założeniem projektodawców jest umożliwienie złożenia tzw. „ślepego pozwu” o naruszenie dóbr osobistych (konstrukcja taka funkcjonuje i jest skuteczna m. in. w Stanach Zjednoczonych).
Aktualnie w polskim porządku prawnym celem skutecznego wniesienia pozwu konieczne jest wskazanie miejsca zamieszkania pozwanego oraz podanie jego numeru PESEL, którego to warunku zasadniczo nie są w stanie spełnić osoby, których dobra osobiste zostały naruszone przez nieznanego im z imienia i nazwiska internautę. Zgodnie z założeniami projektu ustawy, dla naruszeń dóbr osobistych miałby funkcjonować odrębny tryb postępowania, w którym powód w pozwie mógłby oznaczyć pozwanego jako „osobę nieznaną”, która naruszyła jego dobra osobiste w Internecie, a to po stronie sądu byłaby inicjatywa ustalenia jej dokładnych personaliów poprzez zwrócenie się do określonych w ustawie podmiotów.
Poselska odpowiedź na co raz bardziej powszechne, nienawistne i krzywdzące komentarze, umieszczane w sieci anonimowo, jest też dobrą wiadomością dla wszystkich pracodawców, którzy zasadniczo wystawieni są nierzadko na krytykę w sieci ze strony aktualnych, byłych i niedoszłych pracowników. Krytyka ta z kolei nie zawsze ma charakter merytorycznej argumentacji – często dobra prawnie chronione pracodawców są naruszane właśnie przez anonimowych autorów wypowiedzi, których jedynym celem jest negatywne wpłynięcie na wizerunek przedsiębiorcy. Tym samym, w przypadku uchwalenia projektu ustawy, pracodawcy w końcu będą posiadali mechanizm obrony przed takimi zachowaniami.
Jednocześnie, pracodawcy powinni zwrócić uwagę na fakt, że niektórzy przedsiębiorcy będą musieli dostosować się do projektowanych przepisów także pod kątem realizacji ustawowych obowiązków – i mowa nie tylko o tzw. „przedsiębiorcach telekomunikacyjnych”, ale również pozostałych przedsiębiorcach, którzy, choćby ubocznie, w ramach swojej działalności świadczą usługi drogą elektroniczną.
2. Projekt zmian dot. zasad zatrudniania cudzoziemców od 1 stycznia 2025 roku
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
W rządzie prowadzone są prace legislacyjne nad wprowadzeniem nowej ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która wprowadzać ma szereg zmian od 1 stycznia 2025 roku.
Najważniejszą zmianą jest pełna elektronizacja procesu przyznawania zezwoleń na pracę dla cudzoziemców spoza UE. Ułatwi to uzyskiwanie pozwoleń i pozwoli na zmniejszenie kolejek. Poza tym elektroniczna forma ma ułatwić urzędnikom kontrolę czy cudzoziemiec faktycznie podjął pracę, czy uzyskał zezwolenie jedynie w celu dalszego przemieszczania się po terenie UE. W razie stwierdzenia nieprawidłowości zezwolenie zostanie cofnięte.
Jednocześnie system sam przedłuży termin zezwolenia przed jego wygaśnięciem. Warunkiem jest jednak brak zaległości pracodawcy w należnościach podatkowych oraz składkach ZUS za pracowników. Brak uiszczenia należności spowoduje obligatoryjną odmowę przedłużenia zezwolenia.
Zniknie również wymóg tzw. testu rynku pracy, tj. informacji od starosty powiatowego czy w danej miejscowości znajdują się osoby bezrobotne, których pracodawca może zatrudnić zamiast cudzoziemca.
Pojawi się jednak nowy wymóg badania wysokości oferowanego cudzoziemcowi wynagrodzenia przez starostę. We wniosku pracodawca będzie zobowiązany podać oferowane wynagrodzenie, które starosta porówna ze średnimi wynagrodzeniami na danym stanowisku na rynku lokalnym w Centralnej Bazie Ofert Pracy. W przypadku, gdy wynagrodzenie oferowane cudzoziemcowi będzie niższe, starosta nie wyrazi zgody na takie warunki płacy. Zmiana ta w ocenie rządu ma przeciwdziałać zaniżaniu wynagrodzeń na rynku oraz zastępowania polskich pracowników tańszymi pracownikami z innych krajów.
Pojawi się także obowiązek zatrudniania cudzoziemca w oparciu o umowę o pracę, natomiast umowa cywilnoprawna będzie dozwolona jedynie w przypadku pracowników sezonowych. Kwestia ta budzi jednak sprzeciw pracodawców.
Wersja projektu nie jest jeszcze ostateczna, nadal trwają prace w rządowym centrum legislacji.
Planowana obecnie w projekcie data wejścia w życie nowych przepisów to 1 stycznia 2025 roku.
3. „Aktywny rodzic” wchodzi w życie od 1 października 2024
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
Od 1 października 2024 roku wchodzą w życie przepisy ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.
Ustawa przewiduje wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka:
-
„aktywni rodzice w pracy” zwane również „babciowym” – świadczenie w wysokości 1500 zł (przy dzieciach z orzeczeniem o niepełnosprawności z koniecznością stałej opieki 1900 zł) dla aktywnych zawodowo rodziców dziecka w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, przeznaczone na zapewnienie opieki dziecku, np. przez nianię albo babcię. Warunkiem jest jednak odprowadzanie składek ZUS w minimalnym zakresie wskazanym ustawą, tj.: odprowadzanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przez obojga rodziców dzieci od podstawy wynoszącej łącznie nie mniej niż 100% minimalnego wynagrodzenia, przy czym dla każdego z nich podstawa ta nie może być niższa od 50% minimalnego wynagrodzenia lub 30% minimalnego wynagrodzenia w przypadku osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą;
-
„aktywnie w żłobku” – świadczenie w wysokości 1500 zł (przy dzieciach z orzeczeniem o niepełnosprawności z koniecznością stałej opieki 1900 zł) na pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna maksymalnie do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym do 4 roku życia;
-
„aktywnie w domu” – świadczenie w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące dla rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub nie zdecydują się na korzystanie ze świadczeń „aktywni rodzice w pracy” lub „aktywnie w żłobku”, np. dla nieaktywnych zawodowo rodziców.
Wprowadzenie świadczenia „aktywnie w domu” spowoduje uchylenie dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. z 2023 r. poz. 883).
Rodzice mogą składać wnioski o nowe świadczenia od dnia 1 października 2024 roku. Wniosek należy złożyć do ZUS w formie elektronicznej, wnioski w formie papierowej ZUS pozostawi bez rozpoznania.
4. Nowe rozporządzenie w sprawie płacy minimalnej
ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska
Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę już niebawem wzrośnie. W Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2024 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 roku (Dz.U. 2024 poz. 1362).
Aktualnie, minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 lipca 2024 roku wynosi 4300 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa wynosi 28,10 zł brutto.
Kolejny wzrost wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz stawki godzinowej nastąpi 1 stycznia 2025 roku:
- Minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce wzrośnie do 4666 zł brutto miesięcznie
- Minimalna stawka godzinowa wyniesie 30,50 zł
Stawki określone w Rozporządzeniu są wyższe niż pierwotnie zakładano. Początkowo zaproponowane kwoty wynosiły 4626 zł minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz 30,20 zł minimalnej stawki godzinowej. Ostateczna wysokość została podwyższona ze względu na aktualne prognozy gospodarcze. Podczas Rady Dialogu Społecznego argumentowano, że uwzględnienie inflacji jest konieczne, aby zagwarantować pracownikom odpowiednie warunki finansowe i uniknąć potencjalnych naruszeń.
Podwyżka płacy minimalnej oznacza bezpośredni wzrost dochodów pracowników, zarówno tych zatrudnionych na umowę o pracę, jak i na umowy cywilnoprawne. Zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę ma również szeroki wpływ na szereg elementów systemu płac i świadczeń. Na jej podstawie oblicza się między innymi kwoty odpraw pieniężnych, dodatków za pracę w nocy oraz wysokości niektórych składek ZUS – społecznych i zdrowotnych. Podniesienie wynagrodzenia będzie wiązało się również z dodatkowymi kosztami dla pracodawców, w tym wyższymi obciążeniami składkowymi i podatkowymi.
