Co nowego w prawie pracy – NEWSLETTER – PAŹDZIERNIK 2024

Opublikowane w Bez kategorii

CO NOWEGO
W PRAWIE PRACY

NEWSLETTER
PAŹDZIERNIK 2024

 

Zapraszamy do lektury październikowego wydania Newslettera – CO NOWEGO W PRAWIE PRACY – gdzie przedstawiamy w pigułce podsumowanie najważniejszych informacji dla pracodawców i pracowników o zmianach i nowościach w prawie.

 

1. Październikowa zmiana czasu na zimowy a praca w nocy

MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny

 

2. Nowe zasady obliczania składki zdrowotnej od 1 stycznia 2025 roku

ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska

 

3. Nowe uprawnienia pracowników objętych skutkami powodzi

ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska

 

4. Kto nie skorzysta z wakacji od ZUS?

ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny

 

 

1. Październikowa zmiana czasu na zimowy a praca w nocy

MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny

 

Pomimo ciągle powracających kontrowersji, w Polsce dochodzi do zmiany czasu z zimowego na letni oraz z letniego na zimowy. Pomimo wątpliwości opinii publicznej, zmiana czasu w dalszym ciągu znajduje umocowanie w aktach prawnych – Ustawie z dnia 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 marca 2022 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026.

Na mocy powyżej powołanych przepisów w nocy z 26 na 27 października 2024 r. doszło do odwołania czasu letniego, tj. zegary przestawione zostały o godzinie 3:00 na 2:00.

Fakt przestawienia zegarów naturalnie rodzi wątpliwości w zakresie naliczania czasu pracy osób, które przepracowały „dodatkową” godzinę.

Zauważyć przy tym należy, że dodatkowa godzina pracy, zgodnie z art. 1517 § 1 Kodeksu pracy, przypadała w porze nocnej (nawet przyjmując, że wewnątrzzakładowe źródła pracy mogą godziny pory nocnej określać odmiennie niż Kodeks pracy).

Uwzględniając regulacje Kodeksu pracy, pracownik, który w nocy z 26 na 27 października 2024 r. wykonywał pracę faktycznie przez 9 godzin w ramach 8-godzinnej zmiany, powinien otrzymać oprócz normalnego wynagrodzenia również dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych. Ewentualnie, pracę w godzinach nadliczbowych można zrekompensować pracownikowi poprzez udzielenie pracownikowi czasu wolnego od pracy (na wniosek pracownika – w tym samym wymiarze, a bez wniosku pracownika – w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych).

Ponadto, na podstawie art. 1518 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. w 4,67 zł brutto (w październiku 2024 r.).

 

 

2. Nowe zasady obliczania składki zdrowotnej od 1 stycznia 2025 roku

ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska

 

Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. To oznacza, że można spodziewać się zmian w zakresie zasad obliczania składek zdrowotnych.

Proponowane zmiany polegają na modyfikacji art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 146, z późn. zm.), który określa podstawę naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Projekt zakłada wyłączenie z podstawy wymiaru składki zdrowotnej opłacanej przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, przychodów i kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Obniży to zatem wydatki przedsiębiorców na składki zdrowotne w przypadku sprzedaży środków trwałych (np. nieruchomości). Przychody z takiej sprzedaży nie będą wchodziły do podstawy naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Nowe przepisy zakładają, że rozwiązanie będzie uwzględniane w wyliczeniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, które rozliczają się na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz dla osób, które rozliczają się w formie podatku liniowego.

Natomiast dla osób rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, projekt przewiduje wyłączenie przychodów ze zbycia środków trwałych z limitów przychodów, które warunkują wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Potrzeba wprowadzenia tych zmian, zdaniem rządu, w znacznym stopniu przyczyni się do poprawy rentowności prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaproponowane przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2025 r. i będą miały zastosowanie do rozliczeń składek począwszy od okresu 1 lutego 2025 r. Natomiast składki za okresy przypadające do 31 grudnia 2024 r. będą rozliczane według dotychczas obowiązujących zasad.

 

 

3. Nowe uprawnienia pracowników objętych skutkami powodzi

ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska

 

Już od 5 października 2024 r. obowiązują przepisy ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1473). Ustawa wprowadza szereg rozwiązań, również w zakresie prawa pracy. Dotyczą one między innymi nowych uprawnień dla pracowników objętych skutkami powodzi.

Wprowadzono obowiązek zwolnienia pracownika od pracy na wniosek zgłoszony przez niego najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia w wymiarze do 20 dni w celu usuwania skutków powodzi, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Co ważne, pracodawca ma możliwość uzyskania zwrotu poniesionych kosztów na wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne pracowników, którzy skorzystają z powyższego zwolnienia. Zwrotu kosztów dokonuje Marszałek Województwa na wniosek pracodawcy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dla pracowników zamieszkujących na terenie obszaru powodziowego przyjęto również rozwiązania pozwalające na bardziej elastyczne korzystanie z urlopu wypoczynkowego, większą możliwość dostosowania czasu pracy oraz wydłużenie okresu wypłaty wynagrodzenia, a mianowicie wprowadzono:

  • Obowiązek udzielenia urlopu na żądanie, w terminie wskazanym przez pracownika, w ramach przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego w wysokości maksymalnie 8 dni;
  • Możliwość udzielenia urlopu wypoczynkowego w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy. Urlop taki może być udzielony w wymiarze nie wyższym niż 5 dni.
  • Obowiązek uwzględnienia wniosku pracownika o obniżenie wymiaru czasu pracy, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj wykonywanej pracy;
  • Prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę, przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika, za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Pracodawca, w razie uzasadnionych okoliczności, może wydłużyć okres, za który wypłacane jest wynagrodzenie.
  • Istotną zmianą jest również to, że pracownika objętego skutkami powodzi nie wolno, bez jego zgody wyrażonej w postaci papierowej lub elektronicznej, zatrudniać w godzinach nadliczbowych oraz delegować poza stałe miejsce pracy.

Zmiany wprowadzone w ustawie obejmują również zawieszenie obowiązku przeprowadzania badań lekarskich dla pracowników mieszkających na terenach dotkniętych powodzią na czas jej trwania oraz jej skutków, a także przedłużenie terminu ważności orzeczeń lekarskich o 30 dni od zakończenia okresu zagrożenia powodziowego. Analogiczne rozwiązanie przewidziano w odniesieniu do szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Dodatkowo w ustawie przewidziano przedłużenie okresu przedawnienia roszczeń pracowniczych wynikających z art. 291 § 1 k.p. o okres wskazany w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz.U. z 2024 r. poz. 1371)

Obecnie zakłada się, że rozwiązania te będą obowiązywać do końca 2024 roku.

 

 

4. Kto nie skorzysta z wakacji od ZUS?

ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny

 

Od 1 listopada 2024 roku przedsiębiorcy będą mogli korzystać z tzw. wakacji od ZUS.

Wakacje od ZUS to zwolnienie z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne. Wakacje składkowe nie obejmują składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zwolnienie obejmuje jeden, dowolnie wybrany, miesiąc w roku kalendarzowym (w 2024 roku może być to tylko grudzień). Z ulgi można będzie skorzystać niezależnie od formy rozliczania podatku dochodowego.


Skorzystać mogą przedsiębiorcy którzy:

  1. prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub są wspólnikami spółki cywilnej;
  2. podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;
  3. zatrudniają nie więcej niż 9 pracowników;
  4. w ciągu ostatnich 2 lat przynajmniej w jednym roku osiągnęli przychód nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro;
  5. w bieżącym i poprzednim roku kalendarzowym nie wykonywali pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy.


Z kolei z tzw. wakacji od ZUS nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy:

  1. wyczerpali limit otrzymanej pomocy de minimis w wysokości 300 tys. euro w okresie trzech lat;
  2. korzystają z tzw. ulgi na start, czyli niższego wymiaru składek przez pierwsze 6 miesięcy dla „nowych” przedsiębiorców;
  3. prowadzą działalność nierejestrowaną;
  4. są twórcami i artystami;
  5. wykonują wolne zawody;
  6. nie są wpisani do CEIDG (korzystają tylko JDG i wspólnicy spółek cywilnych, pozostałe spółki nie skorzystają z wakacji od ZUS);
  7. wykonują usługi na rzecz byłego pracodawcy;
  8. przekraczają limit przychodów 2 mln euro;
  9. matki prowadzące działalność gospodarczą po urlopie rodzicielskim (jeśli korzystały z urlopu rodzicielskiego i nie podlegały ubezpieczeniom społecznym w poprzednim miesiącu);
  10. przedsiębiorcy zatrudniający więcej niż 9 osób (nie dotyczy spółek cywilnych, wspólnicy s.c. mogą skorzystać z wakacji ZUS nawet jeśli zatrudniają więcej pracowników, gdyż pracownicy zatrudnieni są przez s.c., a nie wspólników).

Złożenie wniosku nie podlega opłacie. Przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z wakacji ZUS na grudzień 2024 roku muszą złożyć wnioski w listopadzie 2024 roku (wniosek składa się w miesiącu poprzedzającym).

 

 

 

NEWSLETTER – ENGLISH VERSION