Już 10 lipca 2024 roku mija termin na przedstawienie przez Zakładowe Organizacje Związkowe informacji o liczebności danego związku. Organizacje niespełniające tego obowiązku tracą swój status organizacji zakładowej i traktowane są jak organizacje których liczebność zmniejszyła się poniżej 10 członków. W konsekwencji czego takie organizacje pozbawione są uprawnień, które przepisy prawa pracy przewidują dla związków zawodowych działających na szczeblu zakładowym.

Chodzi tu o uprawnienia zarówno związanych z prowadzeniem działalności statutowej np. zdolność do zawierania zakładowego układu zbiorowego pracy czy zajmowanie stanowiska w przedmiocie zamiaru wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony, jak i o prawo zajmowania stanowiska w sprawach zbiorowych i indywidualnych mniejszej wagi jak obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzeń przez pracodawcę z zakładową organizacją związkową.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia z dnia 9 kwietnia 2008 r. (sygn. akt: II PK 280/07) informacja kwartalna nie jest oświadczeniem woli ale oświadczeniem wiedzy zawierającym fakty obiektywnie istniejące niezależne od woli partnerów społecznych i sama przez się nie tworzy praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Umożliwia jedynie pracodawcy uzyskanie wiedzy czy dana organizacja posiada uprawnienie organizacji zakładowej (międzyzakładowej). W konsekwencji do informacji tej nie znajdują zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego o czynnościach prawnych (art. 56 i następne). Co istotne przedmiotowe wyrok Sadu Najwyższego został wydany na 11 lat przed nowelizacją ustawy o związkach zawodowych która miała miejsce w 2019 roku. W ówczesnej nowelizacji pojawił się przepis art. 25¹ ust. 6 Ustawy o Związkach Zawodowych „Organizacji, która nie wypełniła w terminie obowiązków, o których mowa w ust. 2 lub 3, nie przysługują uprawnienia zakładowej organizacji związkowej do czasu wykonania tych obowiązków.” Tym samym wbrew przytoczonemu Wyrokowi SN obecnie informacja półroczna (która zastąpiła informację kwartalną) poprzez sam fakt jej złożenia, jak i w związku z zawartą w niej treścią warunkuje utrzymanie lub utratę prawa podmiotowych Związku Zawodowego z tego powodu w ocenie autora taka informacja powinna być traktowana jak oświadczenie woli reprezentantów Związku zawodowego i jednocześnie powinno być składane zgodnie z zasadami reprezentacji danego związku.

W związku z powyższym obecnie wszystkie zakładowe organizacje związkowe powinny przygotować się do przekazania pracodawcom informacji o liczebności związku według stanu na dzień 30 czerwca 2024 roku. Taka informacja natomiast powinna być przekazana Pracodawcy nie później niż w dniu 10 lipca. W innym wypadku część organizacji może spotkać się z działaniami ze strony pracodawcy, które mają miejsce poza ich kontrolą, gdy do dnia 10 lipca dany związek zawodowy nie przekaże pracodawcy informacji półrocznej.

KRZYSZTOF SOSNOWSKI, RADCA PRAWNY

krzysztof.sosnowski@wojewodka.pl