Uprzejmie informujemy, że z dniem 22 lutego 2016 roku weszła w życie Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza istotne modyfikacje, przede wszystkim w zakresie zawierania umów na czas określony. Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany, które wprowadzone zostaną przedmiotową nowelizacją zastrzegając, że są to tylko najważniejsze zmiany:

Art. 25 k.p. – brak umów na czas zastępstwa

• wykreślenie umów o pracę na czas zastępstwa nieobecnego pracownika – takie umowy będą regulowane w ramach umów na czas określony zawieranych w celu zastępstwa nieobecnego pracownika,
• ponowne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem będzie możliwe pod warunkiem planowania zatrudnienia go do wykonywania pracy innego rodzaju lub po upływie minimum 3 lat od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy,

Art. 25¹ k.p. – zasada 3/33 

• okres zatrudnienia tego samego pracownika przez tego samego pracodawcę na podstawie umowy o pracę na czas określony, zarówno łączny, jak i w okresach nienastępujących bezpośrednio po sobie, nie może przekraczać 33 miesięcy,
• łączna liczba umów o pracę na czas określony z tym samym pracownikiem nie może przekraczać trzech,
• czwarta umowa zawarta na czas określony lub umowa zawarta na czas dłuższy niż 33 miesiące z mocy prawa (automatycznie) przekształca się w umowę zawartą na czas nieokreślony od dnia następującego po upływie 33 miesięcy lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony,

Art. 36 k.p. – okres wypowiedzenia umowy na czas określony zależny od stażu

• długość okresu wypowiedzenia umów o pracę na czas określony będzie uzależniony od okresu zatrudnienia u pracodawcy, a nie od rodzaju umowy o pracę. Zgodnie z brzmieniem nowej treści przepisu okres wypowiedzenia umowy na czas określony zrównany został z dotychczasowym okresem wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony,
• wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony nie będzie zależne od zawarcia w niej klauzuli umożliwiającej wypowiedzenie umowy na czas określony. Prawo do jej wypowiedzenia będzie przysługiwało obu stronom umowy,

Art. 36² k.p. – możliwe zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia

• wprowadzenie do kodeksu pracy instytucji zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, która była praktykowana jednak dotychczas nieuregulowana prawnie. W nowym kształcie przepis przewiduje, iż w okresie wypowiedzenia pracodawca jednostronną decyzją będzie mógł zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Nadal brak obowiązku uzasadniania wypowiedzenia umowy na czas określony

Należy jednocześnie podkreślić, że nie została zmodyfikowana zasada braku konieczności uzasadniania przez pracodawcę wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony. Powyższe pozostaje bez zmian na dotychczasowych zasadach.

Wyjątki od zasady 3/33

Jednocześnie ustawodawca przewidział w art. 25¹ § 4 k.p. wyjątki od zasady 3/33. To jest w określonych przypadkach możliwe jest zawarcie przez pracodawcę z daną osobą czwartej lub kolejnej umowy o pracę na czas określony, jak też zawarcie umowy (umów) na dłuższy łączny okres niż 33 miesiące. Zasada 3/33 nie dotyczy następujących przypadków:

1. umowy o pracę zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
2. umowy o pracę zawartej w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym;
3. umowy o pracę zawartej w celu wykonywania pracy przez okres kadencji;
4. a także w przypadku, gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, uzasadniające zawarcie umowy terminowej z przekroczeniem limitów.

Podkreślenia wymaga, iż pracodawca może skorzystać z powyższych wyjątków, w sytuacji, gdy zawarcie takiej umowy służy w danym przypadku zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania pracodawcy na pracę pracownika i jest niezbędne w świetle wszystkich okoliczności. We wszystkich przypadkach wskazanych powyżej, konieczne jest wskazanie w treści umowy o pracę celu lub przypadku o którym mowa w pkt 4). W tym ostatnim, niezbędne jest również poinformowanie na piśmie lub elektronicznie właściwego okręgowego inspektora pracy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia o obiektywnych przyczynach leżących po stronie pracodawcy uzasadniających zawarcie umowy terminowej z wyłączeniem zasady 3/33.

Umowy na czas określony obowiązujące w dniu 22 lutego 2016 roku

Wskazujemy również, że nowelizacja zawiera przepisy przejściowe odnoszące się do  przypadków, w których umowy na czas określony zawarte zostały pod rządami dotychczasowego brzmienia Kodeksu pracy i trwają na dzień 22 lutego 2016 roku.

W tym zakresie rekomendujemy indywidualne podejście do każdej z umów, z uwagi na liczne możliwe stany faktyczne i prawne.