Informacja prawna – Ochrona pracowników

W dniu 6 czerwca 2023 r. rozpoczął się proces legislacyjny ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw. Projekt nowelizacji przepisów jest efektem zawarcia porozumienia pomiędzy rządem a NSZZ „Solidarność”.

Najbardziej doniosłą zmianą, z perspektywy pracodawców i pracowników, wydaje się jednak być nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. W projekcie ustawy zaproponowano włączenie do kodeksu przepisów przyznających nowe uprawnienia ochronne pracownikom, których stosunek pracy podlega szczególnej ochronie przed rozwiązaniem lub wypowiedzeniem. Tak więc nowa regulacja miałaby dotyczyć szczególnie chronionych działaczy związkowych, pracowników w ochronie przedemerytalnej, pracownic w ciąży, pracowników korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem, osób będących społecznymi inspektorami pracy, radnymi samorządowymi czy pracowników korzystających z uprawnień przyznanych ustawą o obronie Ojczyzny.

Sąd pracy, rozpatrujący odwołanie takiego pracownika od dokonanego wypowiedzenia lub rozwiązania jego, szczególnie chronionego, stosunku pracy, będzie zobowiązany na żądanie tego pracownika udzielić zabezpieczenia jego roszczenia o ustalenie bezskuteczności rozwiązania lub wypowiedzenia, względnie roszczenia o przywrócenie do pracy. Zabezpieczenie będzie miało postać nakazania dalszego zatrudnienia takiego pracownika przez pracodawcę, aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego. Jedynym wymogiem przyznania zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie roszczenia, pracownik nie będzie musiał wykazywać swojego interesu prawnego w przywróceniu do pracy. Sąd będzie mógł odmówić udzielenia zabezpieczenia tylko wówczas, gdy roszczenie będzie oczywiście bezzasadne. Postanowienie o zabezpieczeniu będzie podlegać wykonaniu w drodze egzekucji, a na wniosek pracownika może być obwarowane obowiązkiem zapłaty przez pracodawcę na rzecz pracownika określonej sumy pieniężnej w przypadku uchylania się przez pracodawcę przed wykonaniem tego zabezpieczenia.

Uchylenie postanowienia o zabezpieczeniu możliwe będzie wyłącznie w sytuacji, gdy po przywróceniu pracownika do pracy zaistnieją przesłanki do zwolnienia dyscyplinarnego takiego pracownika. Poza tym wypadkiem, zmiana postanowienia o zabezpieczeniu będzie niedopuszczalna, co stanowi znaczne odstępstwo od reguł postępowania cywilnego, które przewidują możliwość złożenia przez obowiązanego (pracodawcę) wniosku o zmianę lub uchylenie zabezpieczenia w każdym czasie postępowania sądowego, jeżeli odpadnie lub zmieni się przyczyna udzielenia tego zabezpieczenia.

Przepisy w zaproponowanym kształcie przewidują automatyzm wydawania postanowień o zabezpieczeniu i w zasadzie nie przyznają swobody decyzyjnej sądom w tym zakresie.

Proponowane przepisy zakładają także uchylenie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych. W ustawie o emeryturach pomostowych ma bowiem zostać uchylony art. 4 pkt. 5 stanowiący, że prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. W konsekwencji, o emeryturę pomostową będzie mógł starać się także pracownik świadczący pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze po tej dacie.

Zaproponowano także zmianę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie podwyższenia z 500 zł do 840 zł kwoty składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych, które podlegają odliczeniu od dochodu ustalanego w celu określenia podstawy podatku dochodowego. Kwota 840 zł będzie miała zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.

Planowana jest także zmiana ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i wyłączenie świadczenia w postaci dodatku za szczególne warunki pracy ze składników przyjmowanych do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika. Oznacza to, że w procesie ustalania czy wypłacone pracownikowi wynagrodzenie nie jest niższe od obowiązującego wynagrodzenia minimalnego, kwoty wypłacone tytułem dodatku za szczególne warunki pracy nie będą zaliczane do wartości wynagrodzenia pracownika.

W razie pytań i wątpliwości pozostajemy do dyspozycji.

WERSJA PDF