Co nowego w prawie pracy – NEWSLETTER – KWIECIEŃ 2025
CO NOWEGO
W PRAWIE PRACY
NEWSLETTER
KWIECIEŃ 2025
Zapraszamy do lektury kwietniowego wydania Newslettera – CO NOWEGO W PRAWIE PRACY – gdzie przedstawiamy w pigułce podsumowanie najważniejszych informacji dla pracodawców i pracowników o zmianach i nowościach w prawie.
1. Legislacja – planowane zmiany w wynagrodzeniu minimalnym
ELŻBIETA SMIRNOW, radczyni prawna
2. Nowa składka zdrowotna od 2026 r.
ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska
3. Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia z podpisem Prezydenta
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
4. Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom podpisana przez Prezydenta
INKA KALISTA, adwokatka
1. Legislacja – planowane zmiany w wynagrodzeniu minimalnym
ELŻBIETA SMIRNOW, radczyni prawna
Jak co roku w okolicach maja rozpoczyna się debata w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na rok następny. W tym roku czekamy na zmiany jakie są planowane w zakresie zagadnienia minimalnego wynagrodzenia z uwagi na konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 275 z 25.10.2022 r., str. 33), zwanej dalej „dyrektywą”, w zakresie minimalnego wynagrodzenia.
Celem przedmiotowej dyrektywy jest poprawa warunków życia i pracy w Unii, a w szczególności adekwatności wynagrodzeń minimalnych pracowników w celu przyczynienia się do pozytywnej konwergencji społecznej oraz zmniejszenia nierówności płacowych. Przedmiotowa dyrektywa przewiduje, że państwa członkowskie, w których obowiązują ustawowe wynagrodzenia minimalne, ustanawiają niezbędne procedury ustalania i aktualizowania ustawowych wynagrodzeń minimalnych.
Zgodnie z dyrektywą, podstawą ustalania lub aktualizacji ustawowych wynagrodzeń minimalnych są cztery obligatoryjne elementy kryteriów (tj.: siła nabywcza ustawowych wynagrodzeń minimalnych z uwzględnieniem kosztów utrzymania, ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład, stopa wzrostu wynagrodzeń oraz długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany). W świetle przepisów dyrektywy, aktualizacja ustawowych wynagrodzeń minimalnych będzie odbywać się co najmniej raz na dwa lata (lub nie rzadziej niż co cztery lata w przypadku państw, które stosują mechanizm automatycznej lub półautomatycznej indeksacji). Do oceny adekwatności ustawowych wynagrodzeń minimalnych państwa członkowskie mają wykorzystać orientacyjne wartości referencyjne. W tym celu mogą one stosować orientacyjne wartości referencyjne powszechnie stosowane na poziomie międzynarodowym, takie jak np. 60% mediany wynagrodzeń brutto, 50% przeciętnego wynagrodzenia brutto lub inne orientacyjne wartości referencyjne stosowane na poziomie krajowym.
Obecnie kwestie związane z minimalnym wynagrodzeniem za pracę oraz minimalną stawką godzinową regulują przepisy ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207, z późn. zm.).
W związku z obowiązkiem implementacji unijnej dyrektywy, podjęto prace legislacyjne mające na celu dostosowanie krajowych przepisów w zakresie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie orientacyjnej wartości referencyjnej na poziomie 55% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przyjmowanego na potrzeby opracowania projektu ustawy budżetowej. Wskaźnik ten ma służyć corocznej ocenie wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Projekt ustawy nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów. Zatem czekamy na rozwój procesu legislacyjnego.
2. Nowa składka zdrowotna od 2026 r.
ANNA FIDECKA, aplikantka radcowska
Senat przyjął ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza zmianę w podstawie wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.
Zgodnie z proponowanym założeniem, podstawa wymiaru składki zdrowotnej będzie dwuelementowa. Ryczałtowa do określonego poziomu dochodów, a od nadwyżki procentowa. Wysokość składki zdrowotnej będzie również ustalana w zależności od sposobu rozliczenia przedsiębiorcy.
Dla przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej oraz w formie podatku liniowego składka zdrowotna będzie wynosiła 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia składka wyniesie dodatkowo 4,9% od tej nadwyżki.
W przypadku rozliczania się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wymiar składki zdrowotnej również wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia, jednak po przekroczeniu progu 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia składka wyniesie dodatkowo 3,5% od nadwyżki. Obniżenie podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się w formie karty podatkowej również wyniesie 9% kwoty z 75% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie składka wynosi 9% pełnej kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Ustawa przewiduje również istotną zmianę w postaci uchylenia możliwości odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych od podatku dochodowego.
Szacuje się, że planowane zmiany w zasadach opłacania składki zdrowotnej będą kosztować budżet państwa około 4,6 mld złotych, a na tych zmianach zyska blisko około 2,45 mln przedsiębiorców.
Ustawa została skierowana do podpisu Prezydenta, a rozwiązania w niej przyjęte mają obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.
3. Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia z podpisem Prezydenta
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
W dniu 10 kwietnia 2025 r. Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia, zastępującą ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Nowe przepisy, realizujące założenia KPO, mają zwiększyć zatrudnienie i lepiej dostosować rynek pracy do aktualnych potrzeb gospodarki Polski. To pierwsza tak duża nowelizacja od 20 lat.
Ustawa nakierunkowana jest przede wszystkim na aktywizację zawodową różnych grup, które mają trudności w poszukiwaniu pracy. Ułatwia m.in. przekwalifikowanie rolników, aktywizację niepełnosprawnych, wspieranie kobiet wracających na rynek pracy. Wprowadza ułatwienia dla pracowników i przedsiębiorców oraz usprawnia funkcjonowanie urzędów pracy.
Istotne zmiany obejmują m.in.:
- likwidację zasiłku dla bezrobotnych w obniżonej wysokości przy stażu pracy poniżej 5 lat (wszyscy otrzymają 100% świadczenia),
- pierwszeństwo w pomocy dla rodzin wielodzietnych i samotnych rodziców,
- wydłużenie terminu na sporządzenie indywidualnego planu działania z 60 do 120 dni,
- obowiązek kontaktu urzędu z bezrobotnym co 30 dni,
- możliwość rejestracji w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zamieszkania,
- zwiększono też dostęp do Krajowego Funduszu Szkoleniowego dla osób samozatrudnionych i pracujących na umowach cywilnoprawnych,
- wprowadzono „staż plus”, który umożliwia zdobycie umiejętności i kwalifikacji zawodowych oraz przewiduje dodatki do stypendium dla stażystów i premie dla pracodawców,
- wprowadzono pożyczkę edukacyjną do 400% przeciętnego wynagrodzenia z możliwością umorzenia 20%,
- zniesiono ograniczenie wiekowe bonu na zasiedlenie,
- wprowadzono dofinansowanie do 50% minimalnego wynagrodzenia dla przedsiębiorców zatrudniających osoby powyżej 50. roku życia lub poszukujących pracy, którzy osiągnęli wiek emerytalny.
Ustawa w większości wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca po 14 dniach od ogłoszenia, z wyjątkami dotyczącymi świadczenia „Aktywny rodzic” (wchodzą w życie następnego dnia) oraz zmian w KFS obowiązujących od 1 stycznia 2026 r.
4. Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom podpisana przez Prezydenta
INKA KALISTA, adwokatka
10 kwietnia 2025 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Celem ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań.
Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przejmuje, z pewnymi modyfikacjami, wiele rozwiązań funkcjonujących dotychczas w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jednocześnie porządkuje te przepisy oraz wprowadza szereg nowych regulacji.
Ustawa została podzielona na 11 rozdziałów, które precyzują między innymi warunki wydawania zezwoleń na pracę, kwestie dotyczące prac sezonowych oraz delegowania cudzoziemców przez zagraniczne podmioty. Nowe przepisy regulują również kwestię aktywizacji zawodowej i integracji społecznej cudzoziemców.
Zgodnie z nową ustawą wniosek o wydanie zezwolenia na pracę oraz dokumenty dotyczące wniosku będą składane za pomocą systemu teleinformatycznego, a wnioski złożone w innej formie pozostaną bez rozpoznania. Analogiczna forma będzie dotyczyć również środka zaskarżenia w sprawie wydania zezwolenia na pracę oraz powiadomień, takich jak zmiana siedziby lub miejsca stałego pobytu, zmiana nazwy lub formy prawnej, a także powiadomienia o niepodjęciu przez cudzoziemca pracy w okresie dwóch miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę.
Według nowej ustawy, złamanie przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców zagrożone jest karą grzywny w wysokości do 50.000 złotych.
