Co nowego w prawie pracy – NEWSLETTER – GRUDZIEŃ 2024
CO NOWEGO
W PRAWIE PRACY
NEWSLETTER
GRUDZIEŃ 2024
Zapraszamy do lektury grudniowego wydania Newslettera – CO NOWEGO W PRAWIE PRACY – gdzie przedstawiamy w pigułce podsumowanie najważniejszych informacji dla pracodawców i pracowników o zmianach i nowościach w prawie.
1. Urlop dla rodziców wcześniaków wkrótce – Prezydent podpisał ustawę
MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny
2. W Sejmie procedowany jest projekt ustawy o jawności wynagrodzeń (zmiana ustawy Kodeks pracy)
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
3. RPO już przyjmuje zgłoszenia zewnętrzne na podstawie ustawy o ochronie sygnalistów
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
4. Zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców od 2025 roku
MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny
1. Urlop dla rodziców wcześniaków wkrótce – Prezydent podpisał ustawę
MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny
W listopadzie informowaliśmy Państwa o tym, że Rada Ministrów przyjęła przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców, których dziecko urodzi się jako wcześniak lub będzie wymagało dłuższego pobytu w szpitalu.
Wprowadzenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego ma na celu wsparcie rodziców w trudnych sytuacjach związanych z przedwczesnym porodem lub koniecznością długotrwałej hospitalizacji noworodka, umożliwiając im pełniejsze wykorzystanie czasu na opiekę nad dzieckiem po jego wyjściu ze szpitala.
W dniu 12 grudnia 2024 roku Prezydent RP Andrzej Duda podpisał nowelizację Kodeksu pracy, wprowadzającą uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków oraz dzieci wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Przepisy wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, co oznacza, że nowe regulacje zaczną obowiązywać w pierwszej połowie 2025 roku.
Najważniejsze informacje o uzupełniającym urlopie macierzyńskim:
Wymiar urlopu: Do 8 lub 15 tygodni, w zależności od tygodnia ciąży, w którym nastąpił poród, masy urodzeniowej dziecka oraz długości jego hospitalizacji.
Uprawnieni: Pracownicy będący rodzicami biologicznymi, adopcyjnymi oraz rodzice zastępczy dzieci:
- urodzonych przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g,
- urodzonych między 28. a 37. tygodniem ciąży z masą urodzeniową powyżej 1000 g,
- urodzonych po 37. tygodniu ciąży, wymagających hospitalizacji spełniającej określone kryteria.
Zasady korzystania:
- Urlop udzielany jednorazowo na wniosek pracownika, składany co najmniej 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego.
- Wykorzystywany bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego.
Wysokość świadczenia: Za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru.
2. W Sejmie procedowany jest projekt ustawy o jawności wynagrodzeń (zmiana ustawy Kodeks pracy)
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
W dniu 5 grudnia 2024 roku w Sejmie został złożony projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy dotyczący tzw. jawności wynagrodzeń.
W przypadku ofert pracy planowane zmiany zakładają wprowadzenie obowiązku podawania w ofercie pracy kwoty proponowanego poziomu wynagrodzenia wskazując jego minimalną i maksymalną wysokość (tzw. widełek wynagrodzenia) oraz ewentualnie wzmiankę, że podlega ona negocjacji.
Ponadto kandydat będzie mógł domagać się od pracodawcy podania informacji na temat początkowego wynagrodzenia lub jego przedziału opartego na obiektywnych, neutralnych pod względem płci kryteriach oraz przepisów układu zbiorowego stosowanych w odniesieniu do danego stanowiska.
Jeżeli w następstwie przyjęcia przez pracownika tak opisanej oferty pracy, pracownik zostanie zatrudniony za wynagrodzeniem niższym niż było wskazane w ofercie, pracodawcy grozić będzie kara grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł.
Ponadto zgodnie z projektem ustawy pracodawcy, na wniosek pracowników, mają być zobowiązani do ujawniania im informacji dotyczących średniego poziomu wynagrodzenia pracowników w podziale na płeć, w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących taką samą pracę jak on lub pracę o takiej samej wartości.
Pracodawca zobowiązany będzie do udzielenia odpowiedzi bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni. W przypadku niedokładnej lub niekompletnej informacji pracownik będzie mógł wystąpić także o dodatkowe wyjaśnienia.
Obecnie projekt jest na etapie opiniowania przez sejmowe Biuro Legislacyjne oraz Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji. Trudno określić kiedy zmiany te mogą zostać uchwalone i jaki będzie ich końcowy kształt.
Warto wspomnieć, że projekt ten ma stanowić implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 dotyczącej równości wynagrodzeń, którą Państwa Członkowskie UE muszą wdrożyć do 7.06.2026 roku.
Projekt przewiduje wejście zmian w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia ustawy.
3. RPO już przyjmuje zgłoszenia zewnętrzne na podstawie ustawy o ochronie sygnalistów
ARTUR ŚLUSARCZYK, radca prawny
25 grudnia 2024 roku weszły w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów regulujące kwestie zgłoszeń zewnętrznych, gdyż w tym dniu upłynęło 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy (ustawa ogłoszona została 24 czerwca 2024 roku).
Procedura ta obowiązuje obok wdrożonej już we wrześniu 2024 roku procedury tzw. zgłoszeń wewnętrznych czyli zgłoszeń kierowanych do pracodawcy. Oznacza to, że sygnalista może złożyć zgłoszenie zewnętrzne nawet bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego.
Sygnalista ma prawo dokonywania zgłoszeń zewnętrznych do Rzecznika Praw Obywatelskich albo bezpośrednio do właściwego organu publicznego. Następnie RPO po wstępnej weryfikacji zgłoszenia przekazuje je do właściwego organu publicznego lub je rozpatruje, jeżeli żaden inny organ nie jest właściwy w danej sprawie.
W ramach Biura Rzecznika Praw Obywatelskich został utworzony Zespół do spraw Sygnalistów, który zajmuje się przyjmowaniem i rozpatrywaniem zgłoszeń zewnętrznych oraz udzielaniem porad na temat praw i środków prawnych przysługujących sygnalistom.
Rzecznik Praw Obywatelskich uruchomił kanały dokonywania zgłoszeń zewnętrznych zarówno w formie ustnej za pośrednictwem nagrywanej infolinii telefonicznej pod numerem (22) 20-98-499, jak i formie elektronicznej na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/sygnalisci. Dostępne jest również dokonanie zgłoszenia pisemnego pocztą tradycyjną na adres do korespondencji Zespołu do spraw Sygnalistów w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich: ul. Puławska 99a, 02-595 Warszawa, a także osobiście w biurze RPO za wcześniejszym umówieniem.
W dniu 18 grudnia 2024 roku uchwalono również procedurę dokonywania zgłoszeń zewnętrznych za pośrednictwem RPO, która dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej RPO. Inne organy publiczne posiadają własne procedury związane ze zgłoszeniami zewnętrznymi.
Ponadto ustawa przewiduje możliwość nałożenia kar na osoby, które świadomie przekazują nieprawdziwe informacje o naruszeniach prawa. Za takie działania grozi grzywna, ograniczenie wolności lub kara więzienia do 2 lat. RPO ma także obowiązek zawiadomić prokuraturę w przypadku celowo dokonanego zgłoszenia opartego o nieprawdziwe informacje.
Od 25 grudnia 2024 roku w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa objętego zakresem ustawy o ochronie sygnalistów, sygnalista ma prawo wyboru dokonania zgłoszenia wewnętrznego lub zewnętrznego.
4. Zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców od 2025 roku
MAREK ŻMIJEWSKI, radca prawny
23 grudnia 2024 roku w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nowe przepisy wprowadzają istotne zmiany w zasadach opłacania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców, które wejdą w życie już od 1 stycznia 2025 roku.
Obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki zdrowotnej
Jednym z kluczowych elementów nowych przepisów jest zmniejszenie minimalnej podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Dotychczas przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym lub w formie karty podatkowej byli zobowiązani do odprowadzania składki od 100% minimalnego wynagrodzenia. Po zmianach minimalna podstawa wymiaru składki zostanie obniżona do 75% minimalnego wynagrodzenia. Dzięki temu przedsiębiorcy osiągający niskie dochody lub wykazujący stratę mogą zaoszczędzić nawet około 105 zł miesięcznie. To szczególnie istotne w kontekście rosnących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.
Zmiany w zakresie sprzedaży środków trwałych
Nowe przepisy przewidują również wyłączenie przychodów ze sprzedaży środków trwałych z podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Dotychczas takie przychody były wliczane do podstawy, co zwiększało obciążenie przedsiębiorcy. Od 2025 roku właściciele firm będą mogli samodzielnie zdecydować, czy uwzględniać tego typu przychody przy ustalaniu wysokości składki zdrowotnej.
Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej to krok w stronę poprawienia sytuacji polskich przedsiębiorców. Obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki i zmiany w zakresie przychodów ze sprzedaży środków trwałych mogą przynieść realne korzyści wielu właścicielom firm. Warto jednak śledzić dalsze zmiany prawa w tym zakresie i odpowiednio przygotować się do nowych zasad, w czym chętnie będziemy Państwa wspierać.
